Naast mijn passie en plezier voor het inkoopvak heb ik een hobby die ik met veel plezier uitoefen en dat is golfen. Zo kwam het dat ik vorige week mijn golfclubs winterklaar aan het maken was en terwijl ik daar mee bezig was, dwaalden mijn gedachten af naar de Order of Merit. Voor de niet golfers onder ons, de Order of Merit is de ranglijst waar bijgehouden wordt wat professionele golfspelers op basis van hun prestaties op de golfbaan verdienen aan prijzengeld.

Toen moest ik ook denken aan de prestaties die inkoop levert in organisaties en of de gerealiseerde besparingen, het ‘prijzengeld’, eigenlijk op het conto van inkoop moet komen? Of is een inkoopbesparing geen individuele prestatie van een inkoper? Het geboekte succes lijkt af en toe wel een individuele prestatie van de inkoper of golfer, maar is dat ook echt zo? Een golfer heeft een heel team samengesteld die allemaal bedoeld zijn om een bijdrage te leveren aan zijn succes. Een inkoper is ook onderdeel van een team die allemaal een bijdrage leveren aan het inkoopsucces.

En hoe zit het met de spelregels om de winnaar te bepalen? Bij golfen zijn er eeuwenoude spelregels die door iedereen geaccepteerd worden om de winnaar te bepalen. Bij inkoop ligt dat wat lastiger. De vraag die in mijn opkomt is dan: ‘zou de nieuwe Aanbestedingswet kunnen helpen om het kader van de prestaties van inkoopafdelingen te bepalen’?
Laten we eens kijken of succes op de golfbaan en voor inkoop te kwalificeren is.

Zoals gezegd is bij golf het bepalen van de prestatie overzichtelijk. Degene die met het minst aantal slagen vier keer een ronde van 18 holes loopt, die wint. Maar is die laagste inkoopprijs of dat scherpe contract met eenzijdige (boete)bepalingen altijd een besparing?
Tijdens een ronde golf komen de deelnemers in aanraking met allerlei hindernissen: zandbunkers, hoog gras, wind, water of bomen. Het is dan aan de speler of hij in zijn voorbereiding en met zijn ervaring, creativiteit en durf het verschil kan maken.
Een inkooptraject kent ook een aantal hindernissen waar de inkoper het verschil kan maken: de voorbereiding, de samenwerking met de klantorganisatie, de regie over de offerteaanvraag en kennis van de markt. De inkoop hindernissen zijn alleen minder goed meetbaar dan wanneer je over de golfbaan loopt.

Terugkomend op mijn eerdere vraag of de nieuwe aanbestedingswet hier wat in kan betekenen, dan zou je denken van wel. Als je kijkt naar de verschillen tussen de nieuwe aanbestedingswet en de huidige richtlijn (Bao), dan staan daar wel wat objectieve criteria waar van de inkoopafdeling een motivatie van keuzes wordt gevraagd. Zou het dan een idee zijn om na afloop van een succesvolle aanbesteding de eerste punten toe te kennen? En als dan blijkt dat ook de klanttevredenheid gedurende de looptijd van de overeenkomst overeind blijft en dat van de leverancier, er jaarlijks wordt bepaald hoeveel punten worden gegeven?

Terwijl ik mijn golftas dichtritste kwam ik tot de conclusie dat een inkoop Order of Merit best zou passen bij inkoop. Maar dan niet gebaseerd op alleen geld maar vooral op kwaliteit. Net zoals de Engelsen in 1744 de eerste golf spelregels opschreven zou het een eerste stap zijn om een aantal inkoop spelregels te definiëren die gaan over het bepalen van de kwaliteit van de inkoop. Naar mijn mening zou het bestaande kader van wet- en regelgeving daar het uitgangspunt voor vormen. En wie weet, hebben we over een aantal jaar een competitie die laat zien welke inkooporganisaties de inkoop Tiger Woods zijn van Nederland en wie zich aan het ontwikkelen is zoals een talent als Joost Luiten.